Lübnan Atık Saha Projesi

Dünya Tarihi Bakımından Önemli Şehirlerden Biri Baalbek çöplerden arındırılması için İstanbul Teknik İnşaat proje kapsamında tedarikçi ve taşeron uygulayıcı olarak önemli bir rol üstlenmiştir.

Baalbek Lübnan’ın Bekaa iline bağlı 82 600 nüfuslu bir şehirdir. Şehir ülke başkenti olan Beyrut’un 85 km kuzey doğusunda bulunmaktadır. Antik bir yerleşke olan Baalbek M.Ö 1100 yıllında Fenikeliler tarafından kurulmuştur. Şehir birçok tarihi kalıntılara ev sahipliği yapmaktadır ve 1984 yılından beri UNESCO tarafından koruma altına alınmıştır.

Son yıllarda şehir ülke genelinde çöplerin gelişi güzel olarak çevreye atılması sonucu, ciddi çevre problemleri ile karşı karşıya kalmıştır. Bu kapsamda UNDP tarafından şehire çöp atık saha depolama alanı ve geri dönüşüm tesisi yapılması için yaklaşık 3 000 000 USD’lik bir
bağış yapılmıştır. Bu kapsamda 200 000 m3 kapasiteli atık saha depolama projesi hayata geçirilmiştir. Dünya tarihi bakımından bu önemli şehrin çöplerden arındırılması için İstanbul Teknik İnşaat kolları sıvayarak öne atılmış ve proje kapsamında tedarikçi ve taşeron uygulayıcı olarak önemli bir rol üstlenmiştir. Proje kapsamında, Fortex marka geogridler, Geoseal marka HDPE membranlar ve Geoteknik marka örgüsüz geotekstiller kullanılmıştır. Ürün tedariğine ek olarak firmamız, atık saha membranların uygulaması için uygulayıcı olarak görev almaktadır.

Projelendirmenin ilk aşamasında iş etüt çalışması yapılmıştır.

Atık saha uygulanacak bölgenin tespitinde başlıca faktörler dikkate alınmıştır ; atık üretim birimleri, iklim, hidroloji, jeoloji, yüzey hidroliği hava alanlarına yakınlık, biyolojik kriterler, nüfus yoğunluğu ve diğer faktörler. Ayrıca bölge sakinlerinin atık saha deposunu kendilerine
yakın bölgede istemeleri ayrı bir sorun teşkil etmektedir. Bu kriterler ele alınarak en uygun bölge seçilmiştir.

Çöp atıklarının ağır kirlenmiş sızıntı suyu oluşturma potansiyeli çok yüksektir ve bu atık saha depolama alanları yeraltı suyu kirliği yaratabilecek ciddi bir tehlikedir.

Çöplükler birçok çevre sorununa neden olabilir (patlama tehlikesi, bitki örtüsü hasarı, toz ve hava emisyonları, vb.), Ancak sızıntı suyu kaynaklı yeraltı suyu kirliliği bu bölümün en önemlisi ve odağı olarak kabul edilir. Dolayısı ile atık saha projelerinde prensip süzülen kimyasal malzemelerin zemine geçmesini engellemektir. Bu çerçeve altında sahanın jeolojik ve geoteknik özelliklerinin değerlendirilmesi yapılmıştır.

Atık saha alanlarında farklı amaçlar için kullanılan birçok geosentetik mevcuttur. Bunlar Geotekstil, Geomembran, Geogrid gibi seçenektedir. Kil şiltelerde geçirimsizliği sağlamak için Geomembran kullanır. Geomembran oldukça düşük geçirgenliğe sahip polimer levhalardır. Geomembran’lar atık içinde yer alan çöp suyunun zemine geçmesini engellemek için taban/Tenek olarak yüzel alanda kaplama tabakası olarak kullanırız. En yaygın kullanılan polietilen (PE) geomembranlardır. Özellikle bu tür membranlar kimyasal bakım açısından yüksek direnç özelliğine sahiplerdir. Temel kaplamalarda yüksek yoğunluklu polietilen (HDPE) kullanılır.

Geotekstilleri yüksek uzama sayesinde bölgesel yüklere dayanıklıdır. Gözenekli yapı suyun geçişine müsaade ederken kil , kum veya silk gibi ince taneli malzemelerin tutulmasını sağlar. Geotekstilleri geomembranların üzerine sererek amaç zarar görmesini engellemektir. Füzyon kaynaği ile geoteksilleri geomembranlara yapıştırır kaymasını engelleriz.

Bu proje şehirde ilk atık saha projesi olmasına ek olarak, Fortex markası geogridlerin’de kullanıldığı geogrid donatılı duvar inşası olarak da bir ilk teşkil etmektedir. Bu önemli projenin tasarımı İstanbul Teknik İnşaat projelendirme yöneticisi Dr.Tolga Tonguç Değer
tarafından yapılmış ve İtalyan, Yunan ve Lübnan’lı firmların oluşturduğu denetçi firmalardan onay almış ve inşası tamamlanmıştır.